اگر مايكروفر داشته باشيد، احتمالاً ديدهايد كه شير درون مايكروفر، با آن كه ممكن است دمايش خيلي زياد شده باشد، سر نميرود. براي دانستن علت اين ماجرا كمي به عقب برميگرديم.
اصلاً چرا شير سر ميرود؟ اگر به گرم شدن شير دقت كنيد، معناي فيزيكي سر رفتن را خواهيد فهميد. وقتي شير را روي حرارت گاز يا هر وسيله حرارتي كه شير را از بيرون گرم ميكند قرار ميدهيد.
تا آستانه نقطهجوش، هيچ اتفاقينميافتد؛ اما مسأله با آزاد شدن اولين حبابهاي حاوي بخار شير آغاز ميشود؛ هر چه دما بالاتر برود، اين حبابها هم با سرعت بشتري شكل ميگيرند و بالاخره وقتي سرعت ايجاد اين حبابها از سرعت تركيدنشان بيشتر شود، حبابها روي هم جمع ميشوند و پس از مدتي از ظرف بيرون ميريزند. اين حبابها در آب هم ايجاد ميشوند، اما با رسيدن به سطح آب ميتركند. كشش سطحي شير به خاطر وجود چربيها و تركيبات هيدروكربني از آب بيشتر است. و همين باعث مقاومت حبابها در برابر فشار بخار داخلي و افزايش عمر آنها ميشود. براي جلوگيري از سر رفتن شير، حبابها را با همزدن از بين ميبرند.
اما مايكرو همانطور كه احتمالاً ميدانيد، با توليد امواج مايكرويو در فركانسي خاص باعث حركت نوساني مولكولهاي آب موجود در جسم، ايجاد اصطكاك و گرم شدن همگن و دروني آن ميشود. (يعني در هر لحظه، همه نقاط مايع درون درون مايكروفر همدما هستند). بنابراين آب يا شيري كه درون مايكروفر قرار ميگيرد، بي سر و صدا و به طور دروني شروع به گرم شدن ميكند.
اين گرم شدن ميتواند تا چندين درجه بالاتر از نقطه جوش مايع ادامه پيدا كند، بدون اينكه آب از آب تكان بخورد و هيچ حبابي در آن ظاهر شود! تعجب نكنيد، اين پديده كه ابر گرمايش نام دارد، ويژه مايكروفر نيست و از يك واقعيت فيزيكي عميقتر نتيجه ميشود.
در واقع از نظر فيزيكي، هيچ دليلي براي ايجاد حباب بخار در يك سيال داغ وجود ندارد و يك عامل خارجي بايد اين كار را بكند. به عبارت ديگر اگر محيط سيال همگن باشد و هيچ ناهمگوني و عارضه غيريكنواختي در آن وجود نداشته باشد كه «بهانه» ايجاد حباب شود، حبابي در كار نخواهد بود و سيال بدون جوشيدن، داغ و داغتر ميشود.
منبع : صفحه “جالب و بسیار مفید” در فیس بوک